صدا دادن زانو یکی از موارد آزاردهنده در زمان راه رفتن، برخاستن و خم شدن است. تق تق مربوط به مشکلات مفصل زانو است که معمولا هم در بزرگسالان اتفاق می‌افتد. شنیده شدن صدای تق تق برای بسیاری نگران‌کننده و نشانه‌ای از بیماری‌های مفصلی و استخوانی است.
پیش از هر چیزی باید بدانیم که مفصل زانو بزرگترین مفصل بدن ماست. معمولا زانو در طول زندگی بیشترین فشارها را تحمل می‌کند. وضعیتی که می‌تواند به غضروف ها و استخوان‌های منتهی به مفصل زانو آسیب وارد کند. از این رو صدا دادن زانو یکی از مشکلاتی است که می‌تواند در هنگام نشستن و برخاستن فشار مضاعفی را بر زانو وارد کند. در این مقاله از دکتر مهناز شکروی به بررسی علت و راه‌های درمانی این عارضه می‌پردازیم.
انواع مدل های صدا دادن زانو
صدا دادن زانو می تواند انواع مختلف بدون درد و توام با درد و آسیب دیدگی داشته باشد که در این صورت علائم مختلفی در فرد بروز خواهد کرد.
علت تق تق زانو هنگام راه رفتن چیست؟
اگر بیمار و ناراحتی‌های مفصل زانو را نادیده بگیریم؛ علت تق تق زانو هنگام راه رفتن می‌تواند به دلیل اضافه وزن و چاقی باشد. می‌دانید چرا؟ چون مفصل زانو، به تنهایی مسئول تحمل وزن بدن است. حالا وضعیتی را تصور کنید که در کنار اضافه وزن، رباط‌های زانو نیز ضعیف هستند. این فاکتورها در کنار هم باعث صدا دادن زانو هنگام راه رفتن می‌شوند.
دلایل صدا دادن و تق تق زانو
انواع مختلفی از مشکلات زانو می‌تواند موجب ایجاد صداهای غیرعادی نظیر تلق تلق، ترق تلوق و تق تق کردن زانو شود. خش‌خش زانو صدای خاصی است که با بیماری‌های آرتروز و به خصوص استئوآرتریت همراه می‌باشد. نوع صدای ایجاد شده تا حدی می‌تواند به تشخیص بیماری کمک کند اما صداهای غیرعادی به تنهایی نشانه غیرقابل اعتمادی هستند، و باید به سایر علائم توجه شود و جهت تائید تشخیص بایستی بررسی‌های تشخیصی نیز انجام شوند. در ادامه با ۵ علت شایعی که صداهای غیرعادی را در زانو ایجاد می‌کنند اشاره می‌شود.
1- پارگی غضروف یا منیسک
اگر مینیسک دچار پارگی شود، ممکن است قطعات کوچکی از آن در مفصل زانو گیر کرده و هنگام حرکت در زانو سروصدا ایجاد کند. در این حالت درد و صدای زانو بیشتر موقتی است تا دائم. هر زمان‌که قطعات منیسک در مفصل گیر می‌کنند، درد و صدا ظاهر می‌شود و با درمان مینیسک زانو سپس برطرف می‌شوند.
2- آرتروز
با افزایش سن ممکن است غضروف سست شده و حجم خود را از دست بدهد، بنابراین سطح مفصل نرمی خود را از دست می‌دهد و اصطکاک بین استخوان‌ها افزایش می‌یابد. درنتیجه ممکن است کریپتوس و سروصدای زانو ایجاد شود. این حالت اغلب در افراد بالای 50 سال دیده می‌شود و به‌صورت پیش‌رونده و تدریجی به وجود می‌آید. تق‌تق کردن و کریپتوس زانو ناشی از آرتروز زانو بیشتر دائمی هستند تا به‌صورت عودکننده.
3- نرمی غضروف کشکک زانو
نرمی کشکک اشاره به تحریک و التهاب غضروف پوشش‌دهنده پشت استخوان کشکک دارد. اصطکاک بین پشت استخوان کشکک زانو و استخوان ران می‌تواند باعث ایجاد درد و سروصدا در زانو شود.
4- بیماری زانوی دوندگان
بیماری زانوی دوندگان اختلالی است که به چگونگی حرکت کشکک زانو مربوط می‌شود. این بیماری باعث ایجاد درد در اطراف استخوان کشکک زانو می‌شود که در اصطلاح به آن”درد قدامی زانو” می‌گویند. ساییده شدن استخوان کشکک زانو در برابر استخوان ران در هنگام حرکت، حس خرد شدن شیئی در زانو را به بیمار می‌دهد. این حالت معمولاً با فعالیت طولانی‌مدت مانند دویدن و یا استفاده از پله‌ها و همچنین عدم فعالیت طولانی‌مدت مانند کار طولانی در دفتر کار بدتر می‌شود.
5- مشکلات رباط زانو
رباط‌ها، نوارهای ضخیمی از بافت‌ها هستند که به مفصل ثبات و استحکام می‌بخشند. انواع مختلفی از رباط‌ها در زانو وجود دارند که عبارتند از: رباط کشکک (پاتلار)، رباط متوازی و رباط صلیبی (عقبی، جلویی و داخلی). این رباط‌ها می‌تواند دچار کشیدگی شده و حتی پاره شوند. هنگامی که این رباط‌ها تحت تأثیر قرار دارد، زانو دیگر ثبات قبلی خود را ندارد. این حالت باعث می‌شود که استخوان‌ها به طور غیرطبیعی به یکدیگر مالیده شوند و در صورتی که چندین مفصل به طور همزمان پاره شود حتی می‌تواند منجر به دررفتن استخوان‌ها شو
شیوه‌های درمان صدا دادن زانو چگونه است؟
چگونگی درمان تق تق زانو به علت آن بستگی دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
فیزیوتراپی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
در صورت آسیب جدی زانو جراحی و تعویض مفصل انجام می‌شود.
روش پیشگیری از صدا دادن زانو
ورزش منظم بهترین راه برای حفظ و تقویت عضلات زانو است. اگر زانو دردتان هنوز به مراحل جدی نرسیده است، حتما تمرینات تقویت زانو را با مشاوره پزشک یا مربی آموزش‌دیده انجام دهید. مطمئن باشید در صورت مداومت و صحیح انجام دادن حرکات، به طور کاملا محسوسی متوجه تقویت زانوهایتان خواهید شد.
در کنار تمرینات ورزشی، مصرف برخی مکمل‌ها مانند گلوکزآمین کندرویتین نیز به حفظ سلامتی مفصل زانو کمک می‌کند.
